Bieszczadzki Park Narodowy

Bieszczadzki Park Narodowy jest od 1992 roku jest częścią Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery „Karpaty Wschodnie”. Jest to również trzeci co do wielkości Park Narodowy. Jesteś ciekawy co ciekawego kryje na jego obszarze? Przeczytaj artykuł do końca, a na pewno znajdziesz wiele interesujących informacji na temat skarbu Podkarpacia.

• Podstawowe informacje
• Historia parku
• Atrakcje w Bieszczadzkim Parku Narodowym
  • Hodowla koni huculskich
  • Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego
  • Ścieżki przyrodnicze
• Obserwacje zwierząt w Bieszczadzkim Parku Narodowym

Bieszczadzki Park Narodowy – podstawowe informacje

• Data utworzenia – 14.08.1973
• Powierzchnia – 292,02 km²
  • Ochrona ścisła – 20 336,3 ha
  • Ochrona czynna – 8785,0 ha
  • Ochrona krajobrazowa – 80,9 ha
• Powierzchnia otuliny – 791,89 km²
• Siedziba – Ustrzyki Górne 19, 38-713 Lutowiska
• Oficjalna witryna internetowa – https://www.bdpn.pl/

Historia parku

Pierwotnie w 1973 roku Bieszczadzki Park Narodowy obejmował swoim obszarem wyłącznie okolice szczytów Tarnicy (1346 m n.p.m.), Krzemienia (1335 m) i Halicza (1333 m), oraz okolice Połoniny Caryńskiej (1297 m). Jego powierzchnia wówczas wynosiła jedynie 59,55 km².

Bieszczadzki Park Narodowy był jednak sukcesywnie powiększany. Miało to miejsce czterokrotnie:

• W 1989 roku obszar parku został powiększony do 157,10 km².
• W 1991 roku Bieszczadzki Park Narodowy powiększono na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów do powierzchni 270,64 km². 70% ówczesnego obszaru stanowiły tereny objęte ochroną ścisłą.
• Z rokiem 1996 do parku włączono wsie Beniowa, Bukowiec i Caryńskie.
• W 1999 roku do Parku włączone zostały kolejne obszary dawnych wsi: Dźwiniacz Górny, Tarnawa Wyżna, Tarnawa Niżna, Sokoliki. Park wówczas uzyskał aktualną powierzchnię 292,02 km².

Co ciekawe za wysiłki włożone w ochronę unikalnych w skali Europy wartości przyrodniczych Bieszczadzki Park Narodowy, jako drugi po Białowieskim został wyróżniony Dyplomem Europejskim, przyznawanym przez Radę Europy.

Atrakcje w Bieszczadzkim Parku Narodowym

Niewątpliwie największą atrakcją parku są liczne szlaki górskie, których przemierzanie łączy się z podziwianiem przepięknych widoków rozpościerających się z górskich szczytów. Najwyższym szczytem Bieszczad jest Tarnica wznosząca się na 1346 metrów nad poziomem morza. Można się na nią wspiąć czerwonym szlakiem prowadzącym z Ustrzyk Górnych i wycieczkę zakończyć we wsi Wołosate. Wspomniany odcinek czerwonego szlaku jest zakończeniem Głównego Szlaku Beskidzkiego wiodącego z Ustronia w Beskidzie Śląskim aż do Wołosatego w Bieszczadach. Główny Szlak Beskidzki mierzy aż 496 km długości.

Hodowla koni huculskich

We wsiach Wołosate oraz Tarnawa Niżna prowadzone są hodowle zachowawcze koni huculskich. Jest to wywodząca się ze Wschodnich Karpat rasa konia górskiego, którego wypas ma na celu zachowanie unikatowego krajobrazu nazywanego „krainą dolin”. Pojęcie to odnosi się do krajobrazów powstałych w efekcie działań przyrody na wpół z działaniami ludzkimi. Hodowla koni Huculskich sprzyja zachowaniu otwartych terenów oraz umożliwia organizacje turystyki konnej.

Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

Ulokowane w Ustrzykach Górnych Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego posiada jedną z największych kolekcji zbiorów przyrodniczych. Trzy pięta muzeum mieszczą w sobie kolekcje tematyczne ogólnej systematyki zwierząt, geologii Bieszczadów, historii regionu oraz flory i fauny okolic. W muzeum oraz Ośrodek Naukowo-Dydaktycznym można również zakupić zeszytowe przewodniki bardzo przydatne podczas przemierzania pieszych ścieżek przyrodniczych.

Ścieżki przyrodnicze

Bieszczadzki Park Narodowy poprzecinany jest nie tylko górskimi szlakami, ale również ścieżkami przyrodniczymi. Wzdłuż każdej ze ścieżek można odnaleźć słupki przystankowe oznaczone numerem przystanku, symbolem ścieżki oraz krótkim opisem ciekawostek przyrodniczych jakie można napotkać w okolicy danego przystanku. Poniżej zamieszczam listę ścieżek dostępnych w Parku:

• Ścieżka przyrodnicza „Bukowe Berdo”, 18 przystanków, symbolem ścieżki jest goździk kartuzek
• Ścieżka przyrodnicza „Połonina Caryńska”, 27 przystanków, symbolem ścieżki jest buk zwyczajny
• Ścieżka przyrodnicza „Połonina Wetlińska”, 24 przystanki, symbolem ścieżki jest pełnik alpejski
• Ścieżka przyrodnicza „Rozsypaniec – Krzemień”, 28 przystanków, symbolem ścieżki jest pierwiosnka Hallera
• Ścieżka przyrodnicza „Suche Rzeki-Smerek”, 20 przystanków, symbolem ścieżki jest jodła pospolita
• Ścieżka przyrodnicza „Ustrzyki Górne-Szeroki Wierch”, 26 przystanków, symbolem ścieżki jest śnieżyca wiosenna
• Ścieżka przyrodnicza „Ustrzyki Górne-Wołosate”, 19 przystanków, symbolem ścieżki jest salamandra plamista
• Ścieżka przyrodnicza „Wielka Rawka”, 46 przystanków, symbolem ścieżki jest jarzębina
• Ścieżka przyrodniczo-historyczna „Wołosate-Tarnica”, 25 przystanków, symbolem ścieżki jest orlik krzykliwy
• Ścieżka przyrodniczo-historyczna „W dolinie górnego Sanu”, symbolem ścieżki jest bóbr europejski
• Ścieżka dendrologiczno-historyczna „Berehy Górne”, 18 przystanków, symbolem ścieżki jest dzika jabłoń

Część z tych ścieżek pokrywa się ze szlakami górskimi, którymi można dotrzeć na najbardziej malownicze szczyty Bieszczadów. Niestety ścieżki równie interesujące, ale nie wiodące w góry władze Parku traktują po macoszemu. Podczas moich dwóch tegorocznych wypraw do Wołosate, ścieżka oznaczona symbolem salamandry „Ustrzyki Górne-Wołosate” była praktycznie nie do przejścia. Zarośla na ścieżce były tam tak wysokie i gęste, że przedzieranie się przez nie odbierało całkowicie chęć do poznawania otaczającej nas natury.

Obserwacje zwierząt w Bieszczadzkim Parku Narodowym

Bieszczadzki Park Narodowy i ogólnie cały obszar Bieszczad to teren wyjątkowy pod kątem możliwości obserwacji wielu rzadkich gatunków zwierząt. Można tam spotkać kilka gatunków ssaków, które poza Bieszczadami rejestruje się tylko w kilku innych miejscach:

• Niedźwiedź brunatny
• Wilk
• Ryś
• Żbik
• Jeleń karpacki
• Żubr

Miałem wyjątkowe szczęście spotkać dzikiego osobnika tego ostatniego gatunku na liście.

Poza ssakami Bieszczadzki Park Narodowy to również dom dla kilku gatunków rzadkich gadów i płazów. Mam tu na myśli węża Eskulapa, gniewosza plamistego, żmiję zygzakowatą, salamandrę plamistą.

Również ptaki mają tam bardzo bogatą reprezentację około 140 gatunków lęgowych, w tym rzadkich. Bieszczadzki Park Narodowy to wyjątkowo dobre miejsce do obserwacji drapieżników. Można tam spotkać orła przedniego, orlika krzykliwego, jastrzębia, gadożera, trzmielojada. Nie mało jest również sów, mam tu na myśli puszczyka, uszatkę, puszczyka uralskiego, włochatkę, sóweczkę, a nawet puchacza. Rozglądając się po starych lasach Bieszczadów można również natknąć się na rzadkie gatunku dzięciołów – zielonosiwego, trójpalczastego oraz białogrzbietego. Na szlakach górskich można spotkać natomiast płochacza halnego i siwerniaka.

Przeczytaj także o innych parkach narodowych w Polsce:

Poleski Park Narodowy