Biało-czarna kaczka z irokezem przyciągnęła Twój wzrok podczas spaceru nad jeziorem? Ten ptak to z pewnością czernica, a dokładniej samiec czernicy. Niestety już za parę dni wśród tych majestatycznych ptaków zapanuje popłoch spowodowany bezsensownymi polowaniami. Dziś serwuje Ci artykuł, z którego dowiesz się więcej na temat tej pięknej kaczki. Przed Wami czernica!
Czernica opis wyglądu
Czernica (Aythya fuligula) to średniej wielkości ptak wodny z rodziny kaczkowatych. Czernica nazywana jest również kaczką czubatą oraz kaczką czarnoczubą. Nazwy te wiążą się z wyglądem samca, który nosi na głowie charakterystycznego irokeza.
Głowa, szyja i pierś dorosłego samca zarówno w szacie godowej jak i spoczynkowej często mieni się metalicznym fioletowym połyskiem. Skrzydła i kuper jednolicie czarne.
Samica upierzona w kolorach czarnym i brązowym. Również posiada czub na głowie, ale ozdobne pióra tworzące ów fryz są u samic dużo krótsze niż u samców. Często są one niewidoczne.
Charakterystyczne cechy dla obu płci kaczki to jasna żółta tęczówka oka oraz szaroniebieski dziób z czarnym paznokciem.
Czernica – rozmiary gatunku
- Długość ciała około 40 – 56 centymetrów
- Rozpiętość skrzydeł od 68 do 89 centymetrów
- Masa ciała około 500 – 1400 gramów
Występowanie gatunku
Czernica pochodzi z północnej Eurazji od Kamczatki, Skandynawię, Wyspy Brytyjskie i Islandię. Na południu granica jej występowania kończy się na Środkowej Europie.
W Polsce pojawiła się stosunkowo niedawno, bo zaczęto notować jej obecność dopiero w XIX wieku. Jest ona spotykana na całym obszarze niżowym. Czernica jest nielicznym ptakiem lęgowym w naszym kraju.
Zastanawiasz się gdzie wybrać się na ptaki – Przewodnik – Gdzie na ptaki – Lubelszczyzna
Zimowiska kaczki to głównie basen Morza Śródziemnego, Indiochiny, północne wybrzeże Afryki i Etiopa. Sporadycznie jako ptaki zalatujące widywane są nawet w Ameryce Północnej.
Biotop i gniazdo
Czernica to kaczka, która swoje gniazda zakłada na słodkowodnych spokojnych zbiornikach lub rzekach o bardzo małym nurcie. Najczęściej są to stawy hodowlane, jeziora, starorzecza, podmiejskie zalewy. Potrzebuje gęsto zarośniętego brzegu, gdzie ukrywa swoje gniazdo oraz otwartego lustra wody, na którym się żywi.
Gniazdo czernicy można znaleźć na brzegu wśród trzcin, na platformach z obalonych pałek wodnych, a nader chętnie gnieżdżą się one na wysepkach opanowanych przez kolonie mew. Zbudowane jest ono ze świeżych części roślinności wodnej.
Ten gatunek kaczki gniazduje dopiero około czerwca, pomimo, że na swoje lęgowe tereny wraca już w okolicach przełomu marca i kwietnia.
Kaczka czernica – lęgi
Podczas oku kalendarzowego gatunek ten wyprowadza wyłącznie jeden lęg. Jednak bywa on bardzo obfity ponieważ samica składa od 3 nawet do 20 jaj. Przy czym średnio jest tych jaj od 7 do 10. Jajka są dość duże oliwkowozielone. Wysiadywane są wyłącznie przez samicę przez okres od 23 do 28 dni.
Pisklęta kaczki po wykluciu jeszcze tego samego dnia opuszczają gniazdo. Zazwyczaj od wyklucia do pierwszych wycieczek upływa około 12 godzin. Pisklęta są zależne od matki przez około 50 dni. Przez ten czas przebywają pod ciągłą ochroną matki, są dokarmiane, uczą się rozpoznawać niebezpieczeństwa i zdobywać pokarm.
Umiejętność lotu młode czernice nabywają dopiero po około 7 tygodniach życia.
Ciekawostki
- Czernica – Aythya fuligula – to gatunek kaczki, która zdobywa pożywienie nurkując na głębokość do około 10 metrów.
- Ptaki gniazdujące pośród kolonii mew często podrzucają jaja innym samicom.
- Czernica jest w Polsce gatunkiem łownym. Sezon polowań na nie trwa od 1 września do 31 grudnia.
- Często można je obserwować w stadach z innymi kaczkami. Na przykład z kaczką krzyżówką.
- W dużych Europejskich miastach czernice można spotkać na parkowych stawach.
- Kaczka ta potrafi wytrzymać pod wodą nawet do pół minuty.
- W powiedzeniu – „Spływa po nim jak po kaczce” miano na myśli właśnie czernice. Po wynurzeniu się spod wody, po piórach czernicy woda spływa w ekspresowym tempie. Obserwacja kaczki wynurzającej się spod wody jest szczególnie widowiskowa w promieniach wschodzącego lub zachodzącego słońca.
- Państwowy Monitoring Środowiska za lata 2007 – 2012 wykazał że liczebność czernicy w Polsce zmniejszyła się o więcej niż połowę. Mimo to gatunek ten nadal pozostaje gatunkiem łownym.
Bibliografia:
- “Atlas Ptaki Polski” – Jan Sokołowski. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1977
- Wikipedia
- niechzyja.pl
- http://m-sto.org/artykuly/monografia%20pnm/tom1/35.pdf
Fajna stronka, super zdjęcia (y) trzymaj tak dalej. Teraz widzę, że działasz aktywnie 😉 Pzdr
Wielkie dzięki, staram się zainteresować przyrodą i jej ochroną, taki personal quest 😉
Kurczę, ja oprócz kaczek krzyżówek widuję tylko łyski (nie-kaczki, co wiem od Ciebie). Fakt, że kaczki widuję tylko w miastach, (nie mieszkam nad morzem, a nad dzikimi jeziorami bywam bardzo rzadko), ale tym bardziej mam wrażenie, że w Polsce kaczki to tylko krzyżówki! Czy mógłbyś zrobić artykuł przeglądowy o spotykanych w Polsce kaczkach?
Bardzo dobry pomysł! Myślę, że jeszcze w lutym byłbym w stanie taki artykuł napisać!
Co samych kaczek, przez pierwszy rok miałem bardzo podobne wrażenie, wystarczy zerknąć na moja życiową listę obserwacji – https://przygodyprzyrody.pl/ptaki-obserwacje/. Prowadzę ją chronologicznie, pierwszy gatunek kaczki poza krzyżówką (i sołtysem, to hodowlana odmiana krzyżówki) zobaczyłem dopiero jako 79 i 80 na liście. Czernicę i gągoła. Z kaczkami jest ten problem, że niektórym trzeba się naprawdę bardzo dobrze przyjrzeć żeby odróżnić je o krzyżówki, najlepszy przykład to samica krzyżówki i samica krakwy, bardzo trudno je odróżnić. No i najłatwiej szukać kaczek w okolicach jesieni 😉
Wykonałam zdjęcie gągoła ( samca) Obok niego polowała kaczka ( wykonałam zdjęcie ) I nie wiem czy to czernica czy samica gągoła.
Czernica jest większa od gągoła, ma jaśniejszy i dużo bardziej płaski dziób. U gągoła dziób jest bardziej trójkątny.
Zawsze możesz przesłać zdjęcie na messengerze na FB lub na mail, rzucę okiem 🙂
Już wiem, że wykonałam zdjęcie czernicy – samca i samiczki. Piękne kaczuszki,chociaż samiec gągoła też jest piękny. Mam zdjęcia obu kaczek ( komplet)Postaram się wykonać zdjęcie czernicy w pełnym , dobrym słońcu. Może zobaczę ten metaliczny kolor. Pływają obecnie po Wiśle.
Przedwiośnie to dobry okres do obserwacji kaczek, trzeba szukać wód, które nie są skute lodem. Wisłą się świetnie nadaje! Trzymam kciuki za kolejne ciekawe obserwacje 🙂